Bệnh viêm đa khớp và những điều bạn cần biết

Viêm đa khớp là tình trạng nhiều khớp trên cơ thể bị đau và viêm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng xem xét một số dạng khác nhau của bệnh viêm khớp này cùng với các triệu chứng và phương pháp điều trị.

Triệu chứng của viêm đa khớp

Các triệu chứng của viêm đa khớp có thể tương tự như các triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp. Chúng có thể phát triển âm thầm trong cơ thể trong khoảng thời gian nhiều tháng, hoặc có thể khởi phát đột ngột.

Các triệu chứng bao gồm:

• Đau khớp
• Cứng khớp
• Sưng hoặc đỏ ở khu vực khớp bị viêm
• Phát ban
• Mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng
• Sốt cao từ 38 độ trở lên
• Đổ mồ hôi
• Chán ăn
• Giảm cân bất ngờ

Nguyên nhân viêm đa khớp

Một số tác nhân gây bệnh cũng có thể gây ra viêm đa khớp khi cơ thể bị nhiễm trùng làm suy giảm hệ miễn dịch. Bệnh có thể ở dạng huyết thanh dương tính hoặc âm tính:

• Huyết thanh dương tính : Điều này có nghĩa là người bệnh có các kháng thể trong máu có thể tấn công cơ thể họ thay vì nhiễm trùng, chẳng hạn như vi khuẩn hoặc virus, vì vậy họ có thể có nhiều nguy cơ bị viêm đa khớp.
• Huyết thanh âm tính : Chẩn đoán này chỉ ra rằng những kháng thể đặc biệt này không có trong máu của một người nào đó.

Đôi khi, người bệnh có thể bị nhiễm trùng hoặc có bệnh trước đó và có thể đi kèm với một số bệnh khác khiến bác sĩ rất khó có thể chẩn đoán. Các virus gây bệnh rubella và quai bị cũng kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể và có thể kích hoạt phản ứng viêm dẫn đến phát triển bệnh viêm đa khớp ở người bệnh.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ của bệnh viêm khớp này có hai nhóm: Nhóm có thể kiểm soát và nhóm không thể kiểm soát.

• Nhóm các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được liên quan đến lối sống của bạn như: hút thuốc, uống rượu, cafe, vận động, ăn uống.

Nếu một đứa trẻ tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ từ bé, chẳng hạn như bố mẹ hút thuốc, nó có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh viêm đa khớp sau này.

• Nhóm các yếu tố không thể kiểm soát như:
• Tuổi tác : Đa phần chúng ta dễ mắc bệnh viêm khớp này hơn khi bắt đầu tuổi già. Thông thường từ 50 tuổi trở lên.
• Giới tính : Tỷ lệ chẩn đoán các ca bệnh viêm đa khớp ở nữ cao hơn nam.
• Di truyền : Các gen cụ thể có thể làm cho một người có nguy cơ cao phát triển bệnh viêm đa khớp.

Các loại viêm đa khớp

Viêm khớp tự phát thiếu niên (JIA)

Viêm khớp tự phát thiếu niên xuất hiện ở những người trẻ dưới 16 tuổi. Người bệnh có thể bị sưng và đau đớn ở các khớp lớn, nhỏ từ mắt cá chân, cổ tay, bàn tay đến hông và đầu gối. Bệnh có thể xảy ra ở vùng cổ và hàm.

Không phải lúc nào bác sĩ cũng biết nguyên nhân gây ra viêm khớp tự phát thiếu niên. Một số bệnh nhân có thể được chữa lành theo thời gian khi được điều trị tốt.

Lupus

Bệnh Lupus không những ảnh hưởng đến khớp của người bệnh mà còn tác động đến da, thận và hệ thần kinh trung ương.

Viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến xuất hiện ở những bệnh nhân mắc bệnh vảy nến ở da. Đôi khi viêm khớp xuất hiện trước tình trạng vảy nến. Các triệu chứng cần chú ý có thể là các phát ban đỏ có vảy và các ngón tay, ngón chân sưng lên ở một bên cơ thể.

Một số tình trạng sức khỏe đi kèm

Đây không phải là một bệnh riêng biệt mà những bệnh nhân mắc bệnh này có thể gặp phải các tình trạng sức khỏe khác liên quan. Ví dụ, khi ở giai đoạn đầu có thể khiến người bệnh cảm thấy rất mệt mỏi hoặc có các triệu chứng giống như cảm cúm.

Có một số vấn đề sức khỏe có thể đi kèm với viêm đa khớp hoặc đây có thể là dấu hiệu của bệnh khác như:

• Co thắt Dupuytren : Khi các mô liên kết trong bàn tay co lại, xuất hiện các nốt sần, cục ở dưới da và khiến tay trở nên khó cử động hơn, bệnh thường xuất hiện ở ngón tay nhẫn và ngón tay út., bất kỳ ngón tay nào của người đó cũng có thể cuộn vào lòng bàn tay.
• Đau cơ xơ hóa: Đây là một tình trạng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, gây đau và mệt mỏi ở nhiều vùng trên cơ thể, bao gồm cả các cơ.
• Hemochromatosis: Đây là một chứng rối loạn di truyền do cơ thể hấp thu và dự trữ quá nhiều sắt mà không sử dụng hết dẫn đến phát triển bệnh viêm đa khớp.
• Bệnh viêm ruột: Chẳng hạn như bệnh viêm loét đại tràng và bệnh Crohn , gây viêm ruột non và ruột kết của người bệnh.
• Chứng Raynaud: đây là tình trạng co thắt mạch máu ở bàn tay, bàn chân khi bạn lạnh hoặc stress. Các ngón tay đôi khi có màu trắng ở đầu hoặc màu đỏ, tím.

Chẩn đoán

Viêm đa khớp có thể khó chẩn đoán vì có nhiều dạng khác nhau và các bác sĩ phải tiến hành nhiều xét nghiệm để tìm ra loại bệnh mà bệnh nhân đang gặp phải.

Nếu người bệnh có một hoặc nhiều triệu chứng sau đây thì nên tới gặp bác sĩ:

• Cứng khớp, sưng và đau khớp kéo dài hơn 30 phút.
• Đau các khớp gây khó khăn cho các hoạt động hàng ngày.
• Khi chạm vào các khớp ta có thấy thấy cảm giác ấm và có màu đỏ.
• Bất kỳ triệu chứng nào ở trên kéo dài từ 3 ngày trở lên.
• Đau hoặc sưng khớp tái phát trong một thời gian ngắn.

Bác sĩ sẽ thực hiện nhiều xét nghiệm khác nhau trong đó có xét nghiệm máu để xem bạn có bị nhiễm virus hoặc có dấu hiệu của viêm khớp dạng thấp hay không. Để xác định đúng loại viêm đa khớp, bác sĩ có thể sẽ lấy một mẫu chất lỏng từ các khớp bị đau của bạn.

Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các khớp của bạn xem có bị sưng, hoặc khi chạm vào có nóng hay không. Đồng thời bác sĩ sẽ thử khả năng di chuyển của các khớp để chẩn đoán bệnh của bạn. Thông thường, người bệnh sẽ phải chụp X- quang để xác định nguyên nhân gây ra cơn đau khớp.

Các biến chứng của viêm đa khớp

Nếu bệnh viêm đa khớp không được điều trị hoặc kiểm soát tốt, các cơ quan và bộ phận khác của cơ thể có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

• Phổi: tổn thương trên phổi có thể gây ra các biến chứng, chẳng hạn như khó thở và ho mãn tính.
• Mắt : khô mắt hoặc viêm lòng trắng mắt.
• Da : phát ban hoặc các cục mô phát triển dưới da.
• Tim : lớp niêm mạc xung quanh tim có thể bị viêm, gây đau ngực. Các cơn đau tim và đột quỵ cũng có thể xảy ra nhiều hơn khi bạn bị viêm đa khớp.

Ngoài ra, bệnh nhân có nhiều khả năng phát triển một số bệnh lý khác nếu đã xuất hiện viêm đa khớp như: tổn thương khớp vĩnh viễn, hội chứng ống cổ tay, các vấn đề khớp ở đỉnh cột sống.

Điều trị viêm đa khớp

Bệnh tuy chưa thể chữa khỏi nhưng có thể kiểm soát bằng thuốc và các yếu tố khác như chế độ ăn uống, luyện tập, lối sống.

Một số loại thuốc điều trị được bác sĩ kê đơn như:

• Thuốc giảm đau : Chúng bao gồm thuốc không kê đơn như: acetaminophen.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Các loại thuốc, chẳng hạn như ibuprofen, naproxen và diclofenac, giúp giảm đau và cứng khớp.
• Thuốc chống thấp khớp (DMARD): Những thuốc này có tác dụng trong thời gian dài hơn thuốc giảm đau và giúp làm chậm quá trình của bệnh. Methotrexate là một loại DMARD thường được sử dụng có thể làm giảm tổn thương khớp do viêm.
• Liệu pháp sinh học : Những liệu pháp này làm chậm sự tiến triển của bệnh viêm đa khớp.
• Thuốc steroid: Tiêm, nhỏ giọt vào tĩnh mạch hoặc viên nén chứa steroid có thể làm giảm viêm và giúp kiểm soát cơn đau. Steroid chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn hạn vì chúng gây ra nhiều tác dụng phụ khi được sử dụng lâu dài.

Ngoài ra, điều trị không dùng thuốc để giảm đau và giảm các triệu chứng được khuyến khích như: vật lý trị liệu, bài tập thể dục, bơi lội, đi xe đạp và đi bộ. Bất cứ hoạt động nào có tác động nhẹ nhàng hoặc vừa phải lên khớp đều hữu ích.

Chăm sóc bệnh nhân viêm đa khớp

Cũng như các loại bệnh viêm khớp khác, bệnh nhân bị viêm đa khớp sẽ gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và cần được trợ giúp. Dưới đây là một số việc cần làm để giúp các khớp của người bệnh đỡ căng thẳng như:

• Chuẩn bị các vật dụng hỗ trợ cho bệnh nhân viêm khớp trong nhà bếp như:dụng cụ mở chai lọ, dao chuyên biệt…
• Lựa chọn quần áo đơn giản dễ mặc, sử dụng khóa dán thay vì khóa kéo như bình thường.
• Lắp các thanh vịn ở cầu thang và nhà tắm.
• Sử dụng dầu gội đầu và sữa tắm loại chai to có bơm xịt.
• Với những người phát triển bệnh viêm đa khớp giai đoạn nặng hoặc người cao tuổi bị viêm khớp cần thêm bộ tắm gội khô để vệ sinh cá nhân hàng ngày, giúp giảm thiểu số lần phải vào nhà tắm.

Nếu bạn hoặc người thân của bạn bị viêm đa khớp, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về tất cả những gì sẽ thay đổi trong cuộc sống của bạn để có thể kiểm soát và thích nghi với căn bệnh này.