Trong khi một số bệnh nhân Alzheimer vẫn hiền lành, dễ chịu thì có những người khác lại xuất hiện cảm giác tức giận và hung hăng dữ dội.
Khi ai đó bị bệnh sa sút trí tuệ tấn công bạn mà dường như không có lý do gì, bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên, chán nản, tổn thương, cáu kỉnh và thậm chí tức giận với họ. Tuy nhiên, bạn cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra sự tức giận trong chứng sa sút trí tuệ để có cách phản ứng tốt nhất có thể giúp bạn đối phó.
Khi người bị sa sút trí tuệ trở nên tức giận, họ có thể lớn giọng, ném đồ đạc, thể hiện hành vi gây chiến như đánh, đá hoặc xô đẩy, la hét và thậm chí cố gắng tấn công bạn. Ngôn ngữ của họ có thể trở nên rất phong phú, họ có thể nói tục hay bất cứ cái gì mà trước đây họ chưa từng nói.
Đôi khi, có những dấu hiệu cảnh báo rằng bệnh nhân alzheimer sắp cáu giận như nói to, cau có hoặc vung tay vào chỗ trống. Nhưng sẽ có những lần bạn không nhận thấy rằng cơn giận dữ ập đến. Cơn giận “không thể cảnh báo” này có thể là cơn giận dữ khó đối phó nhất vì bạn không thể đoán trước được nó.
Giận dữ và hung hăng có nhiều khả năng phát triển trong giai đoạn giữa của chứng sa sút trí tuệ , cùng với các hành vi khác như hành vi lang thang, tích trữ và ám ảnh cưỡng chế.
Có nhiều lý do để bạn hiểu tại sao những người bị alzheimer phải trải qua và bộc lộ sự tức giận, một số lý do liên quan đến căn bệnh này và một số lý do khác liên quan đến cảm xúc của bệnh nhân bị alzheimer.
Những người bị sa sút trí tuệ có thể không nhận ra các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè của họ, và điều này có thể gây ra sợ hãi, lo lắng dẫn tới hành vi hung hăng. Ví dụ, một người vợ mắc chứng sa sút trí tuệ có thể cố gắng tấn công chồng vì sợ “người đàn ông lạ” trong nhà của họ.
Sự biến dạng của thực tế, chẳng hạn như hoang tưởng, ảo tưởng và ảo giác, có thể là một kết quả khác của quá trình bệnh của bệnh nhân Alzheimer. Không phải tất cả mọi người bị sa sút trí tuệ đều phát triển các triệu chứng này, nhưng chúng có thể làm cho chứng mất trí nhớ trở nên khó xử lý hơn nhiều.
Nếu bạn đang chăm sóc cho một bệnh nhân Alzheimer, bạn nên nhắc nhở bản thân rằng cảm xúc của họ đang bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này chứ không phải họ vốn như vậy. Chứng sa sút trí tuệ ảnh hưởng đến não, và não không chỉ chịu trách nhiệm về quá trình ghi nhớ và suy nghĩ của chúng ta. Bộ não còn kiểm soát cảm xúc và hành vi của chúng ta. Vì vậy, tùy thuộc vào vị trí tổn thương trong não, cảm xúc cũng có thể bị ảnh hưởng.
Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa việc ăn uống kém, giảm cân và các hành vi có vấn đề ở những người bị sa sút trí tuệ. Chế độ dinh dưỡng kém không những ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng và chức năng nhận thức ở những bị sa sút trí tuệ, thậm chí còn khiến họ trở nên cáu giận, bực tức.
Cải thiện chế độ dinh dưỡng và đảm bảo không gian ăn uống yên tĩnh có thể giúp bạn giảm bớt các cơn tức giận của bệnh nhân.
Bởi vì chứng mất trí ảnh hưởng đến giao tiếp, khả năng hiểu những gì người khác đang nói bị giảm. Là một người chăm sóc, bạn có thể chỉ muốn giúp đỡ, nhưng người bị sa sút trí tuệ có thể không hiểu lý do tại sao bạn đang cố gắng giúp đỡ họ hoặc cảm thấy rằng bạn đang cố gắng làm điều khiển họ.
Nếu bạn là người chăm sóc thường xuyên thất vọng, thiếu kiên nhẫn và tức giận, ngay cả khi những cảm xúc này không được thể hiện bằng lời nói, thì rất có thể người bị sa sút trí tuệ sẽ phản ánh những cảm xúc này với bạn trong hành vi của chính họ.
Cả giao tiếp bằng lời nói và không lời của bạn đều có thể bị người mắc chứng sa sút trí tuệ thu nhận, và đôi khi, giống như một tấm gương, chiếu lại bạn.
Nếu bạn phản ứng một cách đột ngột và không cân xứng với tình huống có vẻ bình thường thì có thể sẽ gây ra sự tức giận và hung hăng cho bệnh nhân Alzheimer.
Bạn hãy chăm sóc bản thân và không để mình bị kiệt sức hoặc quá tải, bởi chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cũng đang nằm trong tay bạn.
Tùy thuộc vào tình huống, bạn có thể thử một trong những chiến lược này khi đối mặt với sự tức giận hoặc hung hăng của người bệnh.
Bạn hãy nhớ dành một chút không gian cho người bị sa sút trí tuệ. Khi bạn xâm phạm không gian cá nhân của ai đó và họ không hiểu tại sao, chắc chắn bạn sẽ nhận được sự phản kháng hoặc chiến đấu của họ.
Bạn có thể bị cuốn vào cuộc tranh luận để cố gắng chứng minh quan điểm của mình, nhưng tranh luận với người bị sa sút trí tuệ gần như không bao giờ hiệu quả. Trên thực tế, bạn sẽ chỉ khiến ai đó tức giận hơn nếu bạn tranh cãi với họ, và bạn sẽ không “thắng”.
Nếu bạn đang cố gắng giúp ai đó đánh răng và họ trở nên tức giận với bạn, hãy đảm bảo rằng họ an toàn để có thể ở một mình và cho bệnh nhân của bạn thêm một chút thời gian. Việc làm cùng một công việc sau 20 phút đôi khi có thể tạo ra một kết quả hoàn toàn khác.
Đôi khi, âm nhạc có thể là một sự phân tâm tuyệt vời. Hãy thử nghe bộ sưu tập ban nhạc lớn yêu thích của bệnh nhân và hát với họ trong vài phút trước khi giúp họ mặc quần áo.
Thay vì có hai hoặc ba người đi giúp bạn tắm cho bệnh nhân, hãy chỉ nên sử dụng 1 người để làm việc này. Nhiều người đến gần một người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể gây lo lắng và tạo sự tức giận.
Khi xem xét nguyên nhân của sự tức giận và hung hăng, đừng quên xem xét đến sự đau đớn, mệt mỏi, đói hoặc quá nhiều kích thích có thể góp phần khiến họ cư xử như vậy. Các yếu tố vật lý và yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến các hành vi và phải được đánh giá cẩn thận.
Tìm kiếm các thói quen về thời gian (chẳng hạn như nổi giận vào buổi tối ) cũng như những gì đã xảy ra trước khi bệnh nhân Alzheimer tức giận. Ví dụ: có nhiều tiếng ồn, một lượng lớn khách hoặc một số sự kiện nhất định (như tắm) gây ra phản ứng. Bạn càng có thể xác định được nhiều yếu tố kích hoạt, bạn càng tránh được chúng tốt hơn.
Để hạn chế sự tức giận của bệnh nhân Alzheimer, bạn có thể giảm bớt việc tắm theo cách thông thường. Bạn có thể xen kẽ bằng những lần tắm gội khô. Hiện tại phương pháp tắm gội khô được sử dụng nhiều đối với các bệnh nhân sa sút trí tuệ cũng như người già sức yếu. Bạn có thể mua cho bệnh nhân những loại sữa tắm khô thảo dược được bán trên thị trường, nhưng đừng quên lựa chọn đơn vị sản xuất uy tín, đảm bảo.
Đôi khi, chứng mất trí có thể gây ra sự hung hăng và tức giận đến mức những người xung quanh không được an toàn, lúc này bạn nên tới gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ giúp kê các loại thuốc để khiến bệnh nhân bình tĩnh hơn.
Đây có thể là một thách thức bạn phải đối mặt khi người thân yêu của bạn trở nên tức giận với bạn. Tuy nhiên, nếu bạn hiểu lý do tại sao nó có thể xảy ra, bạn có thể thấy dễ dàng hơn một chút để kiên nhẫn và thông cảm, đặc biệt khi bạn nhận ra rằng người thân của bạn đang cảm thấy lo lắng và đau khổ trong thời gian này.